Resmi Gazete’de yayımlanan ve TBMM kararıyla 5510 sayılı Kanun’a eklenen yeni maddeyle, 1 Ocak 2026’dan itibaren SGK’ya prim, genel sağlık sigortası primi ve idari para cezası borcu bulunan emeklilerin maaşlarından yüzde 25’e kadar otomatik kesinti yapılması öngörülüyor. Sosyal Güvenlik uzmanı Dilek Ete ile DİSK/Devrimci Emekli-Sen MYK Üyesi Ercan Çınarlı, düzenlemenin dul ve yetim aylığı alanlar da dahil olmak üzere emekliler üzerinde yaratacağı etkilere dikkat çekerek uygulamaya tepki gösterdi.
Yüzde 25 kesinti dönemi
TBMM kararı doğrultusunda 5510 sayılı Kanun’a eklenen maddeyle, 1 Ocak 2026’dan itibaren SGK’ya prim, genel sağlık sigortası (GSS) primi ve idari para cezası borcu bulunan emeklilerin maaşlarından yüzde 25’e kadar otomatik kesinti yapılacak. Yeni düzenleme, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Sosyal Güvenlik uzmanı Dilek Ete, yeni maddeyle, sosyal güvenlik kurumundan gelir veya aylık alanların; kendi sigortalılığı ya da hak sahibi olduğu kişinin sigortalılığı nedeniyle oluşan GSS primi dahil tüm prim ve prime ilişkin borçlarının gelir ve aylıklardan kesilerek tahsil edileceğini belirtti. Ete, düzenlemenin kapsamının son derece geniş olduğunun altını çizdi.
Son verilere göre Türkiye’de 16 milyon 677 bin 617 emekli, dul ve yetim aylığı alan kişi bulunuyor. Yaklaşık 4,3 milyon kişi dul-yetim aylığı (ölüm aylığı / hak sahibi maaşı) alıyor. Ete, dul ve yetimler dahil SGK’ya ait geçmiş tüm prim borçlarının, yalnızca GSS değil diğer sigorta primi borçlarını da kapsayacak şekilde, artık doğrudan emekli maaşlarından kesileceğini ifade etti. Ete, özellikle SSK ve Bağ-Kur’dan emekli olanların emeklilik öncesi prim borçları kontrol edilmesine rağmen sonradan borç çıkabildiğini, daha önce bu borçlar için tebligat gönderilip kişinin ödeme yapmasının beklendiğini, yeni düzenlemeyle buna gerek kalmadan doğrudan kesinti yapılacağını söyledi.
Ete, bu değişikliğin SGK’nın alacaklarını tahsilini kolaylaştıracağını, ancak emekli, dul ve yetimler açısından önemli bir kayıp anlamına geldiğini vurguladı.
"Bu maaşla nasıl geçinilecek?
Dilek Ete, dul ve yetim aylığı alanların çok düşük gelirlerle geçinmeye çalıştığını hatırlatarak, “Bugün dul ve yetim aylıkları 7–8 bin liradan başlıyor. Bu maaştan yüzde 25 kesinti yapıldığında insanlar 6 bin lirayla nasıl geçinecek?” dedi.
Türkiye’de yaklaşık 17 milyon emeklinin yarıya yakınının 16.881 TL’nin altında maaş aldığını, yaklaşık 4,5 milyon dul ve yetimin ise bu rakamın da altında aylıkla yaşamaya çalıştığını belirten Ete, sosyal devlet ilkesinin zayıfladığı görüşünü dile getirdi.
Bütçe kalemlerine dikkat çekti
Ete, 2026 bütçe görüşmelerine işaret ederek, bütçede 2 trilyon 720 milyar lira faiz giderlerine ayrıldığını, sosyal yardımlar için ayrılan payın ise 900 milyar lira olduğunu söyledi. Ete, bir yandan “büyüme” vurgusu yapılırken, bu büyümenin ne emekliye ne de asgari ücretliye yansımadığını ifade etti.
"Borç tahsilatına ağırlık veriliyor"
Dilek Ete, hükümetin emeklilerin aylık artışı, refah payı ya da alım gücü sorunları yerine geçmişe dönük borç tahsilatına yöneldiğini belirterek, “Sürekli emeklinin, çalışanın cebine yönelen bir anlayış var. Emekliler beklenti içindeyken yapılan bu düzenleme sosyal adalet duygusunu daha da zedeliyor” dedi.
DİSK/Devrimci Emekli-Sen MYK Üyesi Ercan Çınarlı, TBMM’de kabul edilen düzenlemeyle emekli maaşlarından SGK prim borcu kesintisi yapılmasına sert tepki gösterdi. Çınarlı, uygulamanın “ölüm sınırında yaşamaya çalışan emeklileri perişan edeceğini” belirtti.
Çınarlı, özellikle dul ve yetim aylıklarından da kesinti yapılacak olmasının, 5 bin TL ve altında maaş alan yüz binlerce emekliyi daha da zor durumda bırakacağını vurgulayarak, “Bu, emeklileri hayatta kalamayacakları bir gelir seviyesine mahkûm etmek değilse nedir?” ifadesini kullandı.
Vergi ve bütçe politikalarına eleştiri
AKP iktidarını eleştiren Çınarlı, “Bu iktidar doymak bilmez sermaye sınıfının 2 trilyonluk vergi borçlarını silerken, yandaşlara adrese teslim ihaleleri maliyetinin çok üzerinde paralarla dağıtırken, garanti ödemelerle servetleri büyütürken; oluşan 2 trilyonun üzerindeki bütçe açığını emeklinin maaşından, yüzde yüzü aşan dolaylı ve dolaysız vergilerden kapatmaya çalışıyor” dedi.
Çınarlı, düzenlemenin “emekliye reva görülen bir zulüm” olduğunu söyleyerek bunun kabul edilemeyeceğini kaydetti. DİSK/Devrimci Emekli-Sen olarak tüm emeklilerin sorunlarının takipçisi olduklarını, söz konusu uygulamanın da karşısında olduklarını vurguladı.
Çınarlı, mağduriyet yaşayan tüm emeklileri birlikte mücadele etmeye çağırarak, iktidarın “zam ve zulüm düzenine” karşı Birleşik Halk Muhalefeti saflarında buluşma çağrısında bulundu.
Emeklilerden kesinti tepkisi
Cumhuriyet'ten Ece İçmez'in haberine göre, emekliler de yeni düzenlemeye tepki göstererek, “Bizden başka kimse mi yok? Niye zenginden almıyorlar, yandaşların borcunu siliyorlar” sözleriyle kararı eleştirdi. Emekliler, yapılacak kesintinin pazardan alınacak sebzeden ödenecek kiraya, alınacak ilaca kadar hayatın her alanını etkilediğini dile getirdi.
“Geçinmek zaten mucize olmuş, maaşımızdan yüzde 25 daha kesecekler. Bu ülkenin yükünü hep biz çekiyoruz. Borçlar varsa ödemeliyiz ama yüzde 10 gibi düşük bir oranla kesinti olsa daha adil olurdu” diyen emekliler, asıl yükün kendilerine yüklendiğini savundu.
1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek düzenleme, SGK’ya borcu bulunan emeklilerin, dul ve yetim aylığı alanların gelirlerinde yüzde 25’e varan kesinti öngörürken; Sosyal Güvenlik uzmanlarının, emekli örgütlerinin ve emeklilerin bu uygulamanın geçim koşullarını daha da zorlaştıracağı yönündeki itiraz ve tepkileri sürüyor.
